تکامل هیستومورفولوژیک روده کوچک در رویان شترمرغ

شترمرغ ها یکی از پنج زیر راسته متعلق به راسته سینه پهنان محسوب می شوند. اهمیت روده کوچک در بدن انسان، دام ها، پرنده های اهلی از سالیان قبل مشخص شده است. مطالعه مورفولوژیکی روده کوچک رویان شترمرغ اطلاعات مفیدی در مورد این اندام ارائه نمود. برای این تحقیق، روده کوچک 20 قطعه جنین شترمرغ 20،25،30،34،38،41 روزه به صورت تصادفی از تخم های مزرعه پرورشی شترمرغ انتخاب و موردمطالعه مورفولوژی قرارگرفت. از روده کوچک همه نمونه ها نمونه بافتی اخذ گردید و پس از آماده سازی (processing) به روش معمول، با روش هماتوکسیلین و ائوزین(haematoxylin and eosin) رنگ آمیزی شد. نتایج ماکروسکوپی حاکی از این بود که طول و پهنایی دو بازوی نزولی و صعودی دوازدهه در تمامی رویان ها تقریباً برابر هم می باشد. و سرعت رشد طول و پهنای دوازدهه و تهی روده بین روز های 20 تا 25 و بین روزهای30تا 34 رویانی بیشتر است. در بقیه فواصل زمانی مورد مطالعه رشد روند تدریجی داشت. پهنای ایلئوم در تمامی رویان ها در ابتدا تقریباً برابر با پهنای انتهای تهی روده بود. با نزدیک شدن به بخش میانی در برخی از رویان ها بسیار جزئی از پهنای آن کم می شد و در بخش انتهایی دوباره تا حدوی پهنا افزایش می یافت و به اندازه تقریبی پهنای بخش ابتدایی خود می رسید. مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که چین های حلقوی از روز 34 رویانی از پدیدار می شوند. در تمامی سنین رویان مورد مطالعه، فولیکول های لنفاوی و غدد روده ای لیبرکون در مخاط و زیرمخاط تشکیل نمی شود و زیرمخاط دوازدهه فاقد غدد برونر می باشد. در تمامی طول روده کوچک، طبقه عضلانی با دولایه حلقوی ضخیم و طولی باریک دیده می شد. با وجود شباهت های زیاد بین روده کوچک رویان شترمرغ با بالیغن خود و ماکیان تفاوت های نیز وجود دارد. در لایه مخاطی رویان غدد لیبرکون و ماهیچه مخاطی تشکیل نمی شود و سلول لنفاوی منتشر در مخاط و زیرمخاط، فولیکولی تشکیل نمی دهند. ولی طبقه عضلانی مشابه سایر پرندگان اهلی می باشد.